Before the Nickelodeon: The Cinema of Edwin S. Porter

 

Iedereen die de geboorte van de film en zijn ontwikkeling bestudeerd heeft, zou bekend moeten zijn met Edwin S. Porter. Porter was één van de grote pioniers op filmgebied die net als zovelen in die tijd, min of meer toevallig in met de filmwereld in aanraking kwamen. Porter was er vrijwel vanaf het begin af aan bij, nadat hij drie jaar als elektricien bij de US Navy had gewerkt reisde hij vanaf 1896 rond als projectionist om zich uiteindelijk in 1899 bij Edison Manufacturing Company aan te sluiten, waar hij al gauw aan het hoofd van de filmproductie kwam te staan van Edisons studio in New York. Waar Edison voornamelijk een zakenman en uitvinder was, gebruikte Porter diens uitvinding juist om (langere) verhalen te vertellen en publiek te vermaken. Zoals in die tijd gebruikelijk was werd er volop van elkaar 'geleend' en gestolen, maar Porter heeft met films als Jack and the Beanstalk, Life of an American Fireman en uiteraard The Great Train Robbery. Het was met films als deze dat Porter zijn stempel drukte op de ontwikkeling van deze kunstvorm door verbeteringen toe te passen in verteltechniek en montage.

Before the Nickelodeon: The Cinema of Edwin S. Porter is een uitgave van het British Film Institute en medegeschreven en geregisseerd door Charles Musser, een van de leidende figuren waar het de ontwikkeling van de vroege Amerikaanse film betreft. De documentaire wordt begeleidt door narratie van Blanche Sweet, een van D.W. Griffiths voormalige jonge muzes. In feite kijken we door naar een aantal van Porters films te bekijken (hij heeft er meer dan 200 gemaakt) naar de geboorte van de cinema, ook al is het dan vanuit één bepaald oogpunt.



Deze uit 1982 stammende documentaire is essentieel voor mensen die zich willen verdiepen in het ontstaan van de narratieve cinema en de vroege filmgeschiedenis in het algemeen. Naar huidige maatstaven is dezer documentaire vrij traag, wat tezamen met het specifieke onderwerp zorgt dat dit voor veel mensen bepaald geen aanrader zal zijn. Voor fans van filmgeschiedenis echter is het werk van Porter erg geschikt om naast dat van Méliès en andere pioniers te leggen.

Voor de meer algemene filmliefhebber zal het volstaan om 'The Great Train Robbery' ergens online te bekijken, deze behoort tot het publieke domein en het is een aanrader met stip. In een tijd waarin veel filmmakers hun camera nog op duiven en dergelijke richten, waren het mensen als Méliès en Porter die de grenzen van hun kunstvorm verkenden en verlegden. Voor laatstgenoemde wordt in Before the Nickelodeon: The Cinema of Edwin S. Porter op interessante, zij het enigszins droge wijze, uit de doeken gedaan hoe dit zich ongeveer voltrok.